ΣΥΜΒΟΛΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ΣΤΗΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

Περίπου μία στις δύο γυναίκες άνω των 50 ετών και ένας στους τέσσερις άνδρες ίδιας ηλικίας, θα εμφανίσουν οστεοπόρωση κάποια στιγμή στη ζωή τους. Τα κατάγματα που σχετίζονται με την οστεοπόρωση είναι πιθανότερο να συμβούν στο ισχίο, στους σπονδύλους και στον καρπό. Ο απόλυτος αριθμός των καταγμάτων του ισχίου στην Ελλάδα αυξήθηκε από 5.100 το 1997 σε 13.611 το 2002 (αύξηση 166,8%, μεγαλύτερη της αναμενόμενης λόγω γήρανσης του Ελληνικού πληθυσμού).

Η Οστεοπόρωση ("πορώδες" οστό) είναι η νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα και δομική εκφύλιση του οστίτη ιστού, η οποία οδηγεί σε ευθραστότητα του οστού και το κάνει ευάλωτο σε κατάγματα, ιδιαίτερα στο ισχίο, τη σπονδυλική στήλη και τον καρπό, χωρίς να αποκλείονται άλλες θέσεις προσβολής. Ένας από τους κύριους παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα οστεοπόρωσης είναι η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D.

Ασβέστιο

- Το ασβέστιο (Ca) κυκλοφορεί στο αίμα κυρίως ως δισθενές ιόν (47.5%), δεσμευμένο με λευκώματα (46.5% μη βιολογικά δραστικό) και ενωμένο με κιτρικό οξύ και άλλα οξέα (3.3%).

- Οι ορμόνες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομοιοστασία του Ca είναι: η παραθορμόνη (PTH), η καλσιτονίνη και η βιταμίνη D.

Απορρόφηση ασβεστίου

- Η απορρόφηση του ασβεστίου γίνεται  στο λεπτό έντερο (δωδεκαδάκτυλο) ενεργητικά με διευκολυνόμενη διάχυση και παθητική μεταφορά.

- Ο ρυθμός απορρόφησης του ασβεστίου από το έντερο εξαρτάται από το βαθμό διαλυτότητας των αλάτων του.

- Το PH του εντερικού περιεχομένου (το όξινο περιβάλλον αυξάνει την διαλυτότητα ενώ το αλκαλικό ελαττώνει την απορροφητικότητά του).

- Συμβάλλει στη σωστή δόμηση των οστών και την ομοιοστασία του ασβεστίου στο πλάσμα.

- Ασκεί πολλαπλές δράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα (ελαττώνει την παραγωγή λευκοκινών, ιντερφερόνης κλπ).

Μεταβολισμός Βιταμίνης D

Η βιταμίνη D αφού παραχθεί στο δέρμα ή προσληφθεί από τα τρόφιμα, μετατρέπεται στο ήπαρ και τους νεφρούς στην 1,25- διυδροξυβιταμίνη D (1,25 [OH]2D) που αποτελεί τη δραστική μορφή της βιταμίνης και απελευθερώνεται στην κυκλοφορία. Η βιταμίνη D ρυθμίζει τα επίπεδα σβεστίου στο αίμα προάγοντας την απορρόφησή του από την τροφή στο έντερο και την επαναρρόφησή του στους νεφρούς. Αυτό επιτρέπει τη φυσιολογική πρόσληψη του ασβεστίου στα οστά, αναγκαία για την ανάπτυξη και ανάπλασή τους. Μελέτες δείχουν πως το 50% των ηλικιωμένων και των γυναικών που θεραπεύεται για οστεοπόρωση ίσως παρουσιάζει έλλειψη βιταμίνης D.

Τα επίπεδα του ασβεστίου και της βιταμίνης D μετρώνται στο αίμα, προσδιορίζοντας συνήθως: το ολικό ασβέστιο, τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D2 και D3 και τέλος, υπολογίζεται το σύνολο της 25-υδροξυβιταμίνης D.

Σημαντικές πηγές πρόσληψης ασβεστίου:

* Γαλακτοκομικά προϊόντα
* Σολωμός
* Σαρδέλες και ξηροί καρποί

και Βιταμίνης D:

* Ηλιακό φως
* Μουρουνέλαιο
* Βοδικό συκώτι
* Λιπαρά ψάρια κ.ά

** Ο συνδυασμός επαρκούς πρόσληψης ασβεστίου και βιταμίνης D, η υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής και η άσκηση συμβάλλουν σημαντικά στην πρόληψη της απώλειας οστικής μάζας και της εμφάνισης οστεοπόρωσης.